ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΑΜΗΣ ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥΣ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι της Κεφαλονιάς:
δεν έχω καμιά αμφιβoλία πως όλοι, ανεξάρτητα από πολιτική ή κομματική τοποθέτηση, γνοιάζεστε για την Κεφαλονιά μας, για την οικονομική, τουριστική, κοινωνική και πολιτιστική της ανάπτυξη. Όμως επιτρέψτε μου, λόγω καταγωγής, να ασχοληθώ με τη Σάμη, αποκλειστικά με το πολιτιστικό της πρόσωπο, το οποίο, όσον αφορά σε καίρια ζητήματα ουσιαστικής ανάπτυξης και περαιτέρω προσφοράς, ιδιαίτερα προς τη νεολαία, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει υποχωρήσει δραματικά.
Βέβαια, σήμερα, ένας λόγος ισχυρός που ο πολιτισμός έχει «υποχωρήσει», είναι η οικονομική κρίση. Αν και στερείται ουσιαστικής βάσης ένα τέτοιο επιχείρημα για την περιοχή μας (ως γνωστόν, εισρέει από τη Σάμη προς τον Δήμο ένα σημαντικότατο ποσό από τον τουρισμό), ωστόσο, πιστεύω ότι πολλά μπορούν να γίνουν με σχετικά μικρές δαπάνες, αρκεί ο πολιτισμός να μπει σε μια προτεραιότητα. Και, εν προκειμένω, για να έχει προεξάρχουσα θέση στα προγράμματα των συνδυασμών, πρέπει οι υποψήφιοί τους να πιστεύουν στην τεράστια και σε βάθος χρόνων συμβολή του.
Στο μακρινό παρελθόν εκδηλώσεις με κέντρο τη Σάμη αλλά και τα γύρω χωριά, αποτύπωναν ένα ενδιαφέρον και ουσιαστικό από λαογραφικής απόψεως πολιτιστικό πρόσωπο, το οποίο ατόνισε και στη συνέχεια εξαφανίστηκε. Τη θέση του πήραν άλλες εκδηλώσεις που, ορισμένες από αυτές (π.χ. τα πανηγύρια του καλοκαιριού), συνέχισαν να θυμίζουν την παλιά «αίγλη» μέσα από ένα πιο σύγχρονο πρόσωπο. Όμως, πολιτισμός δεν είναι μόνον οι γιορτές και τα πανηγύρια που γίνονται με πρωτοβουλία των πολιτιστικών συλλόγων των χωριών και με δικά τους έξοδα. Στο σημείο αυτό υπογραμμίζω και τη σημαντική συμβολή του πολιτιστικού συλλόγου Σάμης τα τελευταία χρόνια και για τα Εόρτια, αλλά και για τις άλλες δράσεις του, όπως επίσης και τη συμβολή του Δήμου σε διάφορα θέματα όπως αυτό της φιλαρμονικής και ως ένα βαθμό του θεατρικού εργαστηρίου. Αλλά, πολιτισμός είναι και η σύνδεση του τόπου και των ανθρώπων του με εμβληματικά και συνάμα αναπτυξιακά έργα τα οποία πολλαπλώς θα ενισχύσουν τις προαναφερόμενες δράσεις και εκδηλώσεις, αλλά όχι μόνον αυτές. Θα θέσουν παράλληλα με την περαιτέρω πνευματική και μορφωτική ανάπτυξη όλων και τις βάσεις για μια ουσιαστική πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής με την εισροή εσόδων αλλά και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Επιπλέον, θα προσφέρουν, το κυριότερο, στους νέους, που είναι το μέλλον του τόπου, ισχυρά πρότυπα και εναύσματα για περαιτέρω καλλιέργεια αλλά και για παραμονή τους στον τόπο μας.
Ακολούθως, αναφέρομαι σε μια μικρή πολιτιστική χαρτογράφηση της περιοχής (αναφορά σε μερικά μόνο μνημεία και στην αναπαλαίωση ή ανεύρεση κτισμάτων), ταυτόχρονα με προτάσεις, πιστεύω, υλοποιήσιμες σε σχετικά σύντομα χρονικά διαστήματα.
- ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: Η νεολαία της Σάμης τη χρειάζεται. Μια αίθουσα για ανταλλαγή απόψεων, για σύσφιγξη των σχέσεων με ευχάριστες δράσεις (π.χ. σκάκι, πιγκ πογκ, εκθέσεις ζωγραφικής, εκδηλώσεις με φλέγοντα νεανικά θέματα κ.ά), θα έδινε ζωή στην περιοχή και νεανική όψη. Όπως επίσης εκδηλώσεις με συνέχεια (π.χ. ανάδειξη της δράσης μορφών της διανόησης, της τέχνης και της επιστήμης), θα είχαν ένα μόνιμο, ένα ιδανικό χώρο. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από ένα με δύο χρόνια.
- ΑΡΧΑΙΕΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ: Δε θα μιλήσω για ανασκαφές ούτε για αναστηλώσεις, που μπορούν να γίνουν μεσο- ή μακρο- πρόθεσμα (π.χ. η Πύλη της Κυάτιδος που υπήρχε προσεισμικά ή η Πύλη του Κάστρου που βλέπει στη Σάμη), αλλά για έργα που είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν άμεσα. Κατά καιρούς, από προγράμματα, έγιναν έργα σχετικά με την μερική ανάδειξη των ακροπόλεων και το καθάρισμά τους. Επειδή όμως τα δέντρα και οι θάμνοι ήδη μεγαλώνουν, δεν είναι μακριά, ο καιρός που ξανά θα χαθεί η εικόνα τους. Πιστεύω πως αν περιφραχτούν, τουλάχιστον ένα μέρος τους (π.χ. στο Κάστρο) κι αν κτιστεί ένα μικρό κτίσμα (κιόσκι) θα μπορέσουν οι τουρίστες να τις περιηγούνται με εισιτήριο, βέβαια, που μπορεί να είναι κοινό και για επισκέψεις σε άλλα μνημεία της περιοχής. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από ένα με ενάμισι χρόνο.
- ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΦΑΝΕΝΤΕΣ: Έχει σημαντικότατες, υψίστης καλλιτεχνικής αξίας, αγιογραφίες περασμένων αιώνων στους μισογκρεμισμένους τοίχους του. Κατά καιρούς μπήκαν κάποια στέγαστρα που καταστράφηκαν όχι όμως και οι αγιογραφίες, που, επιμένουν, να αντιστέκονται στους ενάντιους καιρούς. Για πόσο όμως; Δε θα μιλήσω για αναστήλωση του ναού (αυτή θα ήταν η λύση), αλλά για ένα σταθερό στέγαστρο ή ακόμη και ένα υποτυπώδες κτίσμα που θα προφύλασσε τις αγιογραφίες. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από ένα χρόνο.
- (Δ)ΡΑΚΟΣΠΙΤΟ: Είναι τα ρωμαϊκά λουτρά. Στην άκρη υπάρχει και σχετικό ψηφιδωτό σκεπασμένο τώρα με χώμα. Μια καλύτερη περίφραξη κι ένα υποτυπώδες κτίσμα θα απασχολούσε εργαζόμενους και θα απέφερε έσοδα. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από έξι μήνες.
- ΦΥΤΙΔΙ: Πρόκειται για σπήλαιο παλαιολιθικής εποχής που από μόνο του θα μπορούσε να προσελκύσει τουρίστες. Είναι το μοναδικό στη Δυτική Ελλάδα και μεταθέτει τις χρονολογίες οριοθέτησης της παλαιολιθικής εποχής στη χώρα μας, χιλιάδες χρόνια πριν. Ενδεχομένως χρειάζεται ανάδειξη του μπροστινού του μέρους και μια μικρή περίφραξη με ένα επίσης μικρό και υποτυπώδες κτίσμα. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από έξι μήνες με ένα χρόνο.
- ΚΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ: Είναι ένα κτήριο ανεκμετάλλευτο σχεδόν από το χτίσιμό του. Πρέπει επιτέλους να αποφασίσει ο Δήμος αν θα γίνει αναπαλαίωση ή αν θα κτιστεί στη θέση του κάποιο άλλο κτήριο, πιθανόν συνδεδεμένο με το διπλανό, το παλιό κτίσμα της ΔΕΗ, το οποίο δε γνωρίζω αν ανήκει στο Δήμο ή αν είναι ιδιόκτητο. Όμως θα αναφερθώ στην πρώτη περίπτωση. Η αναπαλαίωση του κτηρίου θα δώσει λύσεις σε θέματα πολιτισμού. Π.χ. στέγαση βιβλιοθήκης, θεατρικό εργαστήρι, αίθουσα συνεδριάσεων, εκδηλώσεων, εκθέσεων εικαστικών κ.ά. δράσεις. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότεροαπό δύο με τρία χρόνια.
- ΜΟΥΣΕΙΟ: Υπάρχουν ευρήματα ήδη σε αποθήκες. Τα κατά καιρούς σημαντικότατα αρχαιολογικά ευρήματα υποθέτω ότι βρίσκονται στη Σάμη, στο Αργοστόλι ή κάπου αλλού. Η ίδρυση του Μουσείου (έχουν γίνει κάποια βήματα) είναι απαραίτητο να συντομευτεί. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από τρεις με τέσσερις μήνες.
- ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: Το μοναδικό μέρος της Κεφαλονιάς είναι η Σάμη που δεν είχε ποτέ βιβλιοθήκη. Υπάρχουν βιβλιοθήκες στο Αργοστόλι, στο Ληξούρι, στα Μεσοβούνια, στην Αγία Ευφημία. Στο κτήριο των Προσκόπων είναι, 2 ½ χρόνια, αποθηκευμένα 70 κιβώτια βιβλία και εγκυκλοπαίδειες για τα παιδιά και τους εφήβους της περιοχής. Είναι αλήθεια ότι με έξοδα του Δήμου πήγαν εκεί τα βιβλία, τα οποία «απαιτούν», όχι κάποια προσωρινή, δηλαδή …μόνιμη φιλοξενία, αλλά τη «δική» τους μόνιμη βιβλιοθήκη, με συμβολική και ουσιαστική σημασία. Μια τέτοια υλοποίηση από το Δήμο (αν όχι μεσοπρόθεσμα στο κτήριο των Προσκόπων, αλλά άμεση εύρεση κάποιου άλλου κτηρίου για σταθερή βιβλιοθήκη που θα δανείζει και βιβλία), δε νομίζω να χρειαστεί περισσότερο από δύο με τρεις μήνες.
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι:
ανέφερα ενδεικτικά κάποιες πολιτιστικές αναγκαιότητες (είναι τυχαία η παράθεσή τους) για την περιοχή. Υπάρχουν και άλλες που είναι απαραίτητες (π.χ. ρωμαϊκές και αρχαίες ελληνικές κρήνες, ναός του Απόλλωνος, κατοικίες παλαιολιθικής εποχής στη Λάκα, αρχαίο λιμάνι κ.ά.). Η ιεράρχησή τους είναι δικό σας θέμα όπως και τα χρονικά όρια για την υλοποίησή τους, τα οποία είναι ενδεικτικά. Αλλά, οι παραπάνω τυχόν περαιώσεις των έργων συνιστούν μέγιστη πολιτιστική πράξη από μέρους σας αν τις υιοθετήσετε και αν, κυρίως, στις εξαγγελίες σας ΘΕΣΕΤΕ ΕΥΛΟΓΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ. Δεν έχει σημασία αν συμφωνούν με αυτά που θέτω. Όμως η εξαγγελία και αποπεράτωση των έργων ΑΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ με χρονικά όρια.
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι: οι καιροί δεν περιμένουν. Όλοι εμείς και οι νέοι, ιδιαίτερα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε στη λαίλαπα των καιρών δυσυπέρβλητα εμπόδια. Ας οικοδομήσουμε ισχυρά πολιτισμικά μετερίζια και ας δώσουμε ρηξικεύλευθες και οραματικές λύσεις που θα αποτελέσουν αληθινές και κραταιές, για το μέλλον, οάσεις πολιτισμού.
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι: στο φόρτο της εργασίας σας και στις εξαγγελίες σας, σας παρακαλώ, προσθέστε πειστικές απαντήσεις στα παραπάνω θέματα. Επιπλέον επιτρέψτε μου να ζητήσω από εσάς, όχι γενικόλογες ή ενταγμένα τα παραπάνω θέματα σε φαινομενικά πειστικές πλην αόριστες εξαγγελίες. Έχω την πεποίθηση ότι, αν το τμήμα του προγράμματός σας περιέχει τις παραπάνω ή κάποιες από τις παραπάνω ή και άλλες ξεκάθαρες και στοχευμένες πολιτιστικές εξαγγελίες με δεσμεύσεις μαζί, θα αποδειχτεί, νομίζω, ότι το ενδιαφέρον σας θα είναι αληθινό, μόνιμο και ουσιαστικό για τη Σάμη και τον πολιτισμό της.
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων και σας εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο σας, για την πολιτιστική και εν τη γένει Ανάπτυξη της περιοχής μας αλλά και ολόκληρης της Κεφαλονιάς.
10 Μαϊου 2014
Με ειλικρινή εκτίμηση
Γιάννης Σ. Παπαδάτος
Πανεπιστημιακός