200 XΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ – Στα μονοπάτια των Ηρώων: από το Σούλι στην Πίνδο
Μια διαδρομή στην ιστορία της Ηπείρου που ξεκινά από πριν την Επανάσταση του 1821 και φθάνει έως τις απαρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από καταπράσινα βουνά, αλπικές λίμνες, φαράγγια, παραδοσιακά χωριά, τρεχούμενα νερά και εντυπωσιακούς ορεινούς όγκους.
Η μαρτυρική Παραμυθιά, το ηρωικό Σούλι και το θρυλικό Ζάλογγο
Ξεκινούμε από τη μαρτυρική Παραμυθιά, που το Σεπτέμβριο του 1943, οι Γερμανοί έδωσαν εντολή να εκτελεστούν 49 πρόκριτοι. Το παλιό Δημοτικό Σχολείο ήταν ο τόπος φυλάκισής τους πριν την εκτέλεση.
Κατηφορίζοντας προς τη Γλυκή, δίπλα στον ποταμό Αχέροντα, κατευθυνόμαστε προς τη Σκάλα της Τζαβέλαινας, το μονοπάτι που θα μας οδηγήσει στα Σουλιοτοχώρια. Στους Μύλους Σουλίου, ένα παραμυθένιο τοπίο “ξεπηδά” μπροστά στα μάτια μας, κατάφυτο, με τρεχούμενα νερά και μικρούς καταρράκτες να δημιουργούν ένα εντυπωσιακό σκηνικό. Εκεί στον παραδοσιακό νερόμυλο, οι Σουλιώτες άλεθαν τα σιτηρά τους. Ανηφορίζοντας προς το ορεινό χωριό του Σουλίου, συναντάμε το σπίτι του Λάμπρου Τζαβέλλα, αρχηγού των Σουλιωτών και γενναίου πολεμιστή.
Από το λόφο με την εκκλησία του Αγίου Δονάτου, πολιούχου όλης της Θεσπρωτίας, αντικρίζουμε το Κούγκι – σύμβολο αυτοθυσίας – με το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Εκεί που ο καλόγερος Σαμουήλ με πέντε Σουλιώτες ανατίναξαν την μπαρουταποθήκη για να μην την παραδώσουν στον Αλή Πασά.
Πριν αφήσουμε το Σούλι για το Ζάλογγο, με το εντυπωσιακό άγαλμα να μαρτυρά τη μοίρα των γενναίων Σουλιωτισσών που, με το θρυλικό χορό τους, έδωσαν τέλος στη ζωή τους για να μην παραδοθούν, θα κάνουμε μία στάση στο κάστρο της Κιάφας. Στο σημείο αυτό, οι Σουλιώτισσες, με αρχηγό τη Μόσχω Τζαβέλλα, αιφνιδίασαν με την ορμή τους τα τουρκικά στρατεύματα και ανάγκασαν τον Αλή Πασά να επιστρέψει στα Ιωάννινα, ντροπιασμένος.
Ιστορική και πανέμορφη Πίνδος
Πανέμορφα καταπράσινα χωριά “χωμένα” στην αγκαλιά της Πίνδου, της μεγαλύτερης οροσειράς της Ελλάδας, μας καλούν κοντά τους να μας πουν την ιστορία τους και να ξεδιπλώσουν τις σπάνιες ομορφιές τους. Εκεί που ο ελληνικός στρατός και οι κάτοικοι της περιοχής, αντιστάθηκαν γενναία στους τότε εισβολείς του 1940.
‘Ντόπιες γυναίκες μετέφεραν πολεμοφόδια και τροφή στους στρατιώτες και οι άντρες της περιοχής πολεμούσαν μαζί τους.’
Ξεκινάμε από τα Ιωάννινα για το Καλπάκι – σημείο αναφοράς για τον πόλεμο του 1940. Εκεί βρίσκεται το Μουσείο Πολέμου 1940-1941, η σπηλιά – στρατηγείο του διοικητή Κατσιμήτρου και ψηλά στο λόφο Σειλητούρα στέκεται υπερήφανα το μνημείο του Έλληνα μαχητή.
Επόμενη στάση στην Κόνιτσα. Στην είσοδο της αντικρίζουμε το φημισμένο φαράγγι του Αώου με το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι της Ευρώπης που δημιουργεί ένα μαγευτικό τοπίο “βγαλμένο” από παραμύθι.
Συνεχίζουμε για το Επταχώρι, το διοικητήριο του στρατηγού Δαβάκη. Στη μεγάλη πλατεία του, που το φθινόπωρο καλύπτεται από τα χρυσοκίτρινα φύλλα των δέντρων, κάποτε, αντηχούσαν τα παραδοσιακά όργανα για τους χορούς που έστηνε ο στρατηγός τις παραμονές του πολέμου, εμψυχώνοντας κατοίκους και στρατιώτες.
Τελικός σταθμός η Βοβούσα, εκεί που κατατροπώθηκε η πολυάριθμη μεραρχία “Τζούλια”. Ένας μαγευτικός οικισμός μέσα στον Εθνικό Δρυμό Πίνδου, τη “ζεστή κοιλάδα” της Ηπείρου, τη Βάλλια Κάλντα. Στα μονοπάτια που ενώνουν τη Βοβούσα με το Μέτσοβο, μπορεί και να συναντήσουμε την καφετιά αρκούδα, που έχει βρει κα-ταφύγιο στην ήρεμη, πλέον, ειρηνική φύση.
