ΕΡΕΥΝΑ GRtraveller/CoEFTL: ΠΟΠ/ΠΓΕ και οι Πέντε Αισθήσεις – Επαναπροσδιορίζοντας την Ταυτότητα του Ελληνικού Τουρισμού

04/11/2025

Η Γαστρονομία ως Ταυτότητα: Όταν η Γεύση Γίνεται Ιστορία

Μια ερευνητική συνεργασία GRtraveller × CoEFTL (The American College of Greece)

Το 2025, η γαστρονομική αφήγηση της Ελλάδας έχει εξελιχθεί πέρα από συνταγές και υλικά.
Ξεκ unfolds μέσω των αισθήσεων και της μνήμης – στο πώς το ελαιόλαδο λαμπυρίζει στον ήλιο, στον ρυθμό των ποτηριών που τσουγκρίζουν δίπλα στη θάλασσα, στην απαλότητα του ψωμιού που μοιράζεται στο κοινό τραπέζι.
Ό,τι γεύεται ο επισκέπτης, το θυμάται· κι ό,τι θυμάται, το ξαναζεί.
Μέσα από αυτή την επανάληψη, η γαστρονομία γίνεται ταυτότητα – μια μορφή πολιτιστικής αφήγησης μέσα από τη γεύση.

Αυτή η κατανόηση οδήγησε το GRtraveller και το Center of Excellence in Food, Tourism & Leisure (CoEFTL) του The American College of Greece να ενώσουν δυνάμεις σε μια πρωτοποριακή μελέτη:

«Πώς τα Προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ και οι Πολυαισθητηριακές Εμπειρίες Διαμορφώνουν την Ταυτότητα του Ελληνικού Τουρισμού»

Η έρευνα εξερευνά πώς οι διεθνείς επισκέπτες αντιλαμβάνονται την ελληνική γαστρονομία όχι απλώς ως φαγητό, αλλά ως πολυαισθητηριακή εμπειρία – μια εμπειρία που ενώνει την αυθεντικότητα, τη βιωσιμότητα και την αφήγηση σε ένα ενιαίο συναισθηματικό σύνολο.
Εξετάζει πώς τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ – τα επίσημα αναγνωρισμένα σύμβολα γεωγραφικής προέλευσης – και οι αισθητηριακές ενδείξεις όπως η όραση, η οσμή και ο ήχος συμβάλλουν στη διαμόρφωση της εικόνας της Ελλάδας ως προορισμού ποιότητας και ψυχής.

Η ποσοτική έρευνα περιλάμβανε 208 διεθνείς συμμετέχοντες από περισσότερες από είκοσι χώρες, μετρώντας πέντε βασικές διαστάσεις: αντίληψη, αυθεντικότητα, βιωσιμότητα, αφήγηση και πρόθεση συμπεριφοράς.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν επίσης να αναλογιστούν τη γνώση τους γύρω από τις πιστοποιήσεις ΠΟΠ/ΠΓΕ και να αναγνωρίσουν ποια ελληνικά προϊόντα και εμπειρίες θεωρούν πως καθορίζουν περισσότερο τη γαστρονομική ταυτότητα της χώρας.

Σε αντίθεση με τις κλασικές έρευνες, αυτή σχεδιάστηκε ως βιωματική άσκηση.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να ανακαλέσουν τον ήχο του Αιγαίου καθώς γεύονταν θαλασσινά, το άρωμα της ρίγανης στο καλοκαιρινό φως, την αφή του ζεστού ψωμιού ή του ψυχρού μαρμάρου σε ένα ταβερνάκι του χωριού.
Κάθε αισθητηριακό ερέθισμα συνεισφέρει σε αυτό που θυμούνται – και, κατ’ επέκταση, σε αυτό που προτείνουν.

Η συνεργασία αυτή αποτελεί μέρος της Πρωτοβουλίας Regenerative Tourism Branding του GRtraveller, που ερευνά πώς η αφήγηση και η έρευνα μπορούν να βελτιώσουν ενεργά έναν προορισμό, όχι απλώς να τον προβάλουν.
Συνδυάζοντας την ακαδημαϊκή αυστηρότητα του CoEFTL με την εμπειρική ματιά του GRtraveller, η μελέτη γεφυρώνει δεδομένα και συναίσθημα, θεωρία και μνήμη, μέτρηση και νόημα.

«Η γεύση», όπως δείχνουν τα δεδομένα, «είναι η πιο παγκόσμια γλώσσα της Ελλάδας.»

Η Ελλάδα, όπως τη νιώθουμε πραγματικά – Το Ταξίδι των ΠΟΠ/ΠΓΕ και των Πέντε Αισθήσεων

Η έρευνα αποκαλύπτει πώς τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ και οι πολυαισθητηριακές εμπειρίες συνδιαμορφώνουν την παγκόσμια εικόνα της Ελλάδας.
Τα ευρήματα αναδεικνύουν πέντε αλληλένδετες θεματικές – από την αντίληψη και τη βιωσιμότητα έως την αφήγηση και την αφοσίωση – που συγκροτούν τον πυρήνα του ελληνικού γαστρονομικού brand.

1. Αντίληψη – Ελλάδα, Απόλυτα Αξιόπιστη

Η ελληνική γαστρονομία απολαμβάνει σχεδόν ακλόνητη φήμη μεταξύ των διεθνών ταξιδιωτών.
Η συνολική βαθμολογία αντίληψης έφτασε το 6,31/7, υποδηλώνοντας σχεδόν καθολικό θαυμασμό.

Οι συμμετέχοντες συσχετίζουν την ελληνική κουλτούρα φαγητού κυρίως με Αυθεντικότητα (69,7%), Μεσογειακό χαρακτήρα (69,7%) και Υγεία (58,7%).
Αυτές οι λέξεις ορίζουν όχι μόνο μια κουζίνα, αλλά μια κοσμοθεωρία – θεμελιωμένη στην ισορροπία, την καθαρότητα και την κοινή ανθρωπιά.

Νεότεροι όροι όπως Βιωσιμότητα (37,5%) και Gourmet (26,9%) δείχνουν μια μετατόπιση στην παγκόσμια αντίληψη:
Η Ελλάδα επανανακαλύπτεται ως αυθεντική και εκλεπτυσμένη – ένας τόπος όπου η παράδοση συναντά την αισθητική.

Σε μια εποχή παγκόσμιας ομοιομορφίας, η Ελλάδα ξεχωρίζει όχι επειδή αλλάζει – αλλά επειδή παραμένει.

2. Αφήγηση και Βιωσιμότητα – Οι Συναισθηματικοί Επιταχυντές

Αν η αντίληψη γεννά εμπιστοσύνη, το συναίσθημα προκαλεί δράση.
Δύο δυνάμεις – η αφήγηση και η βιωσιμότητα – αναδείχθηκαν ως οι ισχυρότεροι μοχλοί εμπλοκής.

«Η σημασία της αφήγησης στη γαστρονομία» βαθμολογήθηκε με 6,45
«Η αφήγηση ενισχύει την εμπειρία» με 6,46
«Η σημασία της βιωσιμότητας (οργανικά, τοπικά, zero waste)» με 6,39
«Η βιωσιμότητα προσθέτει αξία» με 6,33

Αυτοί οι αριθμοί αποτυπώνουν συναίσθημα – τη συναισθηματική φόρτιση που μετατρέπει το φαγητό σε μνήμη.
Οι ταξιδιώτες δεν επιζητούν πλέον παθητική δοκιμή, αλλά συμμετοχή σε μια ιστορία: να γνωρίσουν τον παραγωγό, να κατανοήσουν τη μέθοδο, να νιώσουν το ήθος.

Όταν ένα πιάτο φέρει ιστορία, φέρει νόημα.
Όταν η βιωσιμότητα είναι ορατή – μέσα από τοπική προμήθεια, καθαρές πηγές και ηθικές πρακτικές – προσθέτει ηθική απόλαυση στη γευστική.

Η αφήγηση και η βιωσιμότητα μετατρέπουν το γεύμα σε μνήμη – και τη μνήμη σε υπεράσπιση.

3. Προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ – Η Υπογραφή της Προέλευσης

Στον πυρήνα της έρευνας βρίσκεται ο ρόλος των προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ – οι χειροπιαστές αποδείξεις της ελληνικής αυθεντικότητας.
Δεν είναι απλώς προϊόντα· είναι γεωγραφίες που μπορείς να γευτείς.

Γνωριμία: 5,84/7
Εμπιστοσύνη: 6,10/7
Πρόθεση αγοράς μετά το ταξίδι: 6,38/7

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν εύκολα τα ελληνικά σύμβολα της γεύσης:
Φέτα (53%), Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο (53%), Μαστίχα (52%), Ελιές Καλαμών (45%), Θυμαρίσιο Μέλι (36%), Γραβιέρα (34%), Κρασιά Σαντορίνης (24%).

Αυτά αποτελούν τη “βρώσιμη μυθολογία” της Ελλάδας.
Η φέτα εκφράζει τη συλλογικότητα, το ελαιόλαδο την καθαρότητα, η μαστίχα τη σπανιότητα και οι ελιές Καλαμών τη διάρκεια.

Τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ λειτουργούν ήδη ως μικρο-brand εθνικής ταυτότητας.

4. Εμπειρία – Από την Ταβέρνα στο Τραπέζι

Οι εμπειρίες που συγκινούν περισσότερο:

Τοπικές ταβέρνες – 72,6%
Εμπειρίες farm-to-table – 50,5%
Δοκιμές κρασιού / ελαιολάδου – 46,2%
Fine dining – 41,3%
Φεστιβάλ φαγητού – 38,0%
Μαθήματα μαγειρικής – 27,4%

Η ιεραρχία δείχνει κάτι καθαρό:
Η σύνδεση είναι πιο σημαντική από τη σκηνοθεσία.
Το τραπέζι της ταβέρνας, ο ήχος των πιάτων, η αύρα της θάλασσας – αυτά δημιουργούν ανήκειν.

5. Συμπεριφορική Πρόθεση – Η Εμπιστοσύνη σε Κίνηση

Η πρόθεση να συστήσουν την Ελλάδα ως γαστρονομικό προορισμό έφτασε το 6,74/7.

Το Μοντέλο Δομικών Εξισώσεων (SEM) απέδειξε καθαρά τη σχέση:

Εμπειρικό Νόημα → Αντίληψη → Πρόθεση Συμπεριφοράς

Η εμπειρία και η βιωσιμότητα ενισχύουν την αντίληψη·
η αντίληψη οδηγεί στη σύσταση.

Η αφοσίωση των επισκεπτών δεν είναι συναλλακτική – είναι συναισθηματική.

Από τα Δεδομένα στην Κατεύθυνση

Η γαστρονομία δεν είναι βοηθητικό στοιχείο του ελληνικού τουρισμού· είναι η φωνή που μεταφέρει την ψυχή του.
Η αυθεντικότητα, η βιωσιμότητα και η αφήγηση αποτελούν τα τρία αλληλένδετα θεμέλια αυτής της σχέσης.

Η αυθεντικότητα είναι το πιο ισχυρό νόμισμα.
Η βιωσιμότητα έχει γίνει παγκόσμια προσδοκία.
Η αφήγηση τις ενώνει και τις κάνει εμπειρία.

Η Ελλάδα μπορεί να δημιουργήσει ένα αναγεννητικό σύστημα που θρέφει όχι μόνο τους ταξιδιώτες, αλλά και τα τοπικά οικοσυστήματα και τους παραγωγούς.

Ο στόχος είναι απλός, αλλά βαθύς:
να δημιουργηθεί μια κουζίνα όχι για τους τουρίστες, αλλά με τους φιλοξενούμενους.

Η Ελλάδα ως Ζωντανό Εργαστήριο Αναγεννητικής Ταυτότητας

Αυτό που ξεκινά σε ένα πιάτο μπορεί να αναδιαμορφώσει έναν ολόκληρο προορισμό.
Η γαστρονομική ταυτότητα της Ελλάδας δείχνει πώς το φαγητό μπορεί να γίνει ταυτόχρονα πολιτισμός, οικονομία και διπλωματία.

Η συνεργασία GRtraveller × CoEFTL αποτελεί υπόδειγμα για το πώς η έρευνα και η αφήγηση μπορούν να ενωθούν σε κοινό σκοπό.

Σε έναν κορεσμένο παγκόσμιο τουρισμό, το ερώτημα δεν είναι πια «Τι προσφέρουμε;» αλλά «Τι σημαίνουμε;»

Η ελληνική γαστρονομία απαντά καθαρά:
Ειλικρίνεια προέλευσης, βάθος συναισθήματος και συνέχεια πολιτισμού.

Να γεύεσαι την Ελλάδα σημαίνει να βιώνεις τον χρόνο –
αποσταγμένο στο ελαιόλαδο, γραμμένο στο αλάτι, ειπωμένο στον ήχο.

Καθώς ο κόσμος αναζητά αυθεντικότητα, η ευκαιρία της Ελλάδας δεν είναι η επινόηση – είναι η αποκάλυψη.

Η μελέτη αυτή είναι αφετηρία, όχι επίλογος.
Οι επόμενες φάσεις θα χαρτογραφήσουν τη συναισθηματική γεωγραφία των ελληνικών περιοχών, συνδέοντας κάθε terroir, προϊόν και εμπειρία με την εθνική ταυτότητα.