Πέρα από τους Αριθμούς: Οι Φωνές που Διαμορφώνουν τη Σύγχρονη Ελληνική Γαστρονομία | Ποιοτική Έρευνα GRtraveller x CoEFTL
Οι αριθμοί αφηγούνται μια ιστορία — αλλά όχι ολόκληρη.
Αφού το GRtraveller και το CoEFTL συνέλεξαν εκατοντάδες απαντήσεις από διεθνείς συμμετέχοντες σχετικά με το πώς αντιλαμβάνονται την Ελλάδα μέσα από τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, το επόμενο βήμα ήταν να ακούσουν. Να προχωρήσουν πέρα από τα δεδομένα και να δώσουν φωνή σε όσους ζουν, δημιουργούν και επηρεάζουν το ίδιο το αφήγημα της ελληνικής γαστρονομίας.
Αυτή η ποιοτική φάση της έρευνας GRtraveller × CoEFTL συγκέντρωσε επτά προσωπικότητες που εκπροσωπούν την ακαδημαϊκή γνώση, τη φιλοξενία, τη βιωσιμότητα και τις γαστρονομικές τέχνες: τη Δρ. Μαρία Βρασίδα, τη Μαρία Αθανασοπούλου, τον Αλέξανδρο Μεγαπάνο, τον Γιώργο Χάψα, τον Ηλία Σκουλά και τον Ηλία Μαμαλάκη.
Όλοι απάντησαν στο ίδιο σύνολο ερωτήσεων — εξερευνώντας τι καθορίζει τη σημερινή ελληνική γαστρονομική ταυτότητα, πώς τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ συμβάλλουν σε αυτήν και πού συναντιούνται το μέλλον της ελληνικής κουζίνας και του τουρισμού.
Διάλογος ανάμεσα στις Αισθήσεις και τα Συστήματα
Αν η ποσοτική μελέτη αποκάλυψε τι αισθάνονται οι διεθνείς ταξιδιώτες για την ελληνική κουζίνα, αυτές οι συνεντεύξεις αποκάλυψαν πώς αισθάνεται η ίδια η Ελλάδα για τον εαυτό της.
Η συζήτηση κινήθηκε ανάμεσα στη μνήμη και την καινοτομία, την αυθεντικότητα και τη φιλοδοξία. Μαζί, οι ειδικοί αυτοί χαρτογράφησαν το συναισθηματικό και επαγγελματικό τοπίο ενός έθνους που μαθαίνει να εκφράζει τη γαστρονομική του φωνή προς τον κόσμο.
Η Δρ. Μαρία Βρασίδα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Center of Excellence in Food, Tourism & Leisure (CoEFTL), έθεσε το ακαδημαϊκό πλαίσιο. «Η χωρική διάσταση της γαστρονομίας», σημείωσε, «δεν αφορά μόνο τη γεωγραφία — αφορά την ταυτότητα. Τη στιγμή που ονομάζεις ένα προϊόν από τον τόπο του, προστατεύεις έναν πολιτισμό».
Η προσέγγισή της υπογράμμισε ότι πολιτικές, πιστοποιήσεις και εκπαίδευση πρέπει να λειτουργούν αρμονικά, για να διατηρηθεί η συναισθηματική αξία που είναι ενσωματωμένη στα ελληνικά προϊόντα.
Από την πλευρά της αγοράς, η Μαρία Αθανασοπούλου, ιδρύτρια της Respond On Demand και Πρόεδρος του World Food Travel Association, ανέδειξε τη δύναμη του storytelling ως θεμέλιο ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
«Οι άνθρωποι ταξιδεύουν για συναισθήματα, όχι για logistics», τόνισε. «Η γαστρονομία μπορεί να μεταμορφώσει έναν προορισμό όταν αφηγείται τον εαυτό της μέσα από τους ανθρώπους και τα προϊόντα της — όχι ως υπηρεσία, αλλά ως συναίσθημα».
Από το Χωράφι στο Τραπέζι
Στον χώρο της φιλοξενίας, ο Σεφ Γιώργος Χάψας, η ψυχή του Kinsterna Hotel στη Μονεμβασιά, μεταφράζει αυτό το συναίσθημα σε πράξη.
Η φιλοσοφία του farm-to-fork δεν είναι μόδα, αλλά επιστροφή στην ουσία. «Όταν μαγειρεύεις από τη δική σου γη», εξηγεί, «ξαναβρίσκεις την ταπεινότητα. Η ντομάτα έχει άλλη γεύση όταν την έχεις κόψει με τα χέρια σου».
Η κουζίνα του, περιτριγυρισμένη από αμπελώνες και ελαιώνες, λειτουργεί ως εστιατόριο και ζωντανό αρχείο του λακωνικού terroir — μια μορφή βρώσιμης αφήγησης.
Ο Ηλίας Σκουλάς, αυτοαποκαλούμενος “Cook of the World”, φέρνει μια πιο ριζοσπαστική ενέργεια στη συζήτηση. Γνωστός για την εισαγωγή του gourmet street food στην Ελλάδα και την αναδιαμόρφωση της κουλτούρας του κρέατος, βλέπει τα προϊόντα ΠΟΠ ως «ζωντανούς οργανισμούς». Για εκείνον, η πιστοποίηση δεν είναι εργαλείο μάρκετινγκ αλλά ηθική υποχρέωση — ένα συμβόλαιο ανάμεσα στη γη, τον παραγωγό και τον σεφ.
«Δεν είναι μια ετικέτα», λέει. «Είναι η ευθύνη να επαναλαμβάνεις την αριστεία συνειδητά».
Και ο Ηλίας Μαμαλάκης — ο φιλόσοφος της ελληνικής γεύσης, που δεκαετίες πριν δίδαξε μια χώρα να εκτιμά τις ρίζες της κουζίνας της.
«Η κουζίνα μας γεννήθηκε από την ανάγκη», θυμάται. «Ποτέ δεν είχαμε αφθονία· είχαμε φαντασία. Το ελληνικό τραπέζι είναι δωρικό — λίγα υλικά, καθαρή πρόθεση, τίμια γεύση».
Τα λόγια του γεφυρώνουν εποχές: από τους κήπους των γιαγιάδων στις αυλές μέχρι τα σημερινά tasting menus, υπενθυμίζοντας πως η πρόοδος χωρίς μνήμη είναι θόρυβος χωρίς μελωδία.
Οίνος, Πολιτισμός και Συνέχεια
Αν η γεύση μεταφέρει το συναίσθημα της Ελλάδας, ο οίνος μεταφέρει τη σκέψη της.
Ο Αλέξανδρος Μεγαπάνος, οινολόγος και CEO των Gastronomy Tours και Οινοποιείου Μεγαπάνου, βλέπει το κρασί ως σύνδεσμο ανάμεσα στον ταξιδιώτη, τον παραγωγό και το τοπίο.
«Όταν κάποιος επισκέπτεται ένα αμπελώνα, δοκιμάζει ένα κρασί ΠΟΠ και γνωρίζει τον οινοποιό», εξηγεί, «παύει να είναι καταναλωτής — ανήκει».
Μέσα από το έργο του, δημιουργεί ένα δίκτυο που συνδέει τεχνίτες και ταξιδιώτες, μετατρέποντας την τοπική παραγωγή σε εμπειρία μάθησης και πολιτιστικής διπλωματίας.
Μαζί, αυτές οι φωνές σκιαγραφούν ένα εθνικό οικοσύστημα γαστρονομίας — αισθητηριακό, ηθικό και βαθιά προσωπικό.
Όπως συνοψίζει η Δρ. Βρασίδα: «Η αυθεντικότητα δεν είναι αυτό που λέμε· είναι αυτό που επαναλαμβάνουμε».
Προς μια Αναγεννητική Αφήγηση
Η σύγκλιση όλων αυτών των συνεντεύξεων οδηγεί σε ένα ισχυρό συμπέρασμα:
Η ελληνική γαστρονομία δεν αρκείται πλέον στο να είναι γραφική. Θέλει να είναι συμμετοχική — ένας διάλογος ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, τον παραγωγό και τον ταξιδιώτη, τη βιωσιμότητα και την απόλαυση.
Από τις πολιτικές που καθορίζουν τις πιστοποιήσεις ΠΟΠ μέχρι τους αμπελώνες, τις κουζίνες και τα φεστιβάλ που τους δίνουν ζωή, η Ελλάδα διαμορφώνει ένα γαστρονομικό μοντέλο βασισμένο στον σεβασμό — για τη γεύση, τη μνήμη, τον τόπο.
Και όσο το GRtraveller συνεχίζει να καταγράφει αυτή την εξέλιξη, μια αλήθεια παραμένει:
Το φαγητό δεν είναι μόνο τροφή· είναι αφήγηση.
Οι Ειδικοί
Πατήστε πάνω στο όνομα του/της κάθε expert για να διαβάσετε ολόκληρη τη συνέντευξη.
Δρ. Μαρία Βρασίδα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, International Tourism & Hospitality Management – Deree, The American College of Greece | Αναπληρώτρια Διευθύντρια, CoEFTL
Ειδική στον χωρικό σχεδιασμό τουρισμού και στη βιώσιμη ανάπτυξη προορισμών, η Δρ. Βρασίδα γεφυρώνει την ακαδημαϊκή έρευνα με την πράξη, διερευνώντας πώς η γαστρονομία, η ταυτότητα και ο τόπος συνδιαμορφώνουν την εμπειρία του επισκέπτη.
Μαρία Αθανασοπούλου
Ιδρύτρια, Respond On Demand | Πρόεδρος, World Food Travel Association | Πρέσβειρα, Green Destinations
Καθοδηγητική φυσιογνωμία στο destination branding και τον βιώσιμο τουρισμό, η Αθανασοπούλου προωθεί τη γαστρονομία ως πολιτιστικό κεφάλαιο, ενισχύοντας την αυθεντική αφήγηση της Ελλάδας και της Κύπρου στη διεθνή σκηνή.
Γιώργος Χάψας
Executive Chef, Kinsterna Hotel, Μονεμβασιά
Με θητεία σε μεγάλους ξενοδοχειακούς ομίλους και πάνω από μία δεκαετία στο Kinsterna, επαναπροσδιορίζει την έννοια του “farm-to-fork” μέσα από κουζίνα βασισμένη στο terroir. Τα πιάτα του τιμούν την απλότητα, την εποχικότητα και τον βαθύ σεβασμό προς τη γη.
Ηλίας Σκουλάς
Chef, Restaurateur, Author – “Cook of the World” | R&D Chef της Mitsopoulos The Meat Family
Δημιουργική δύναμη της ελληνικής γαστρονομίας, ο Σκουλάς συνδυάζει παγκόσμιες τεχνικές με το ένστικτο της ελληνικής γεύσης. Γνωστός για την εισαγωγή του gourmet street food και την αναδιαμόρφωση της κουλτούρας του κρέατος, συνεχίζει να αμφισβητεί τα όρια της μαγειρικής με ακεραιότητα και πάθος.
Ηλίας Μαμαλάκης
Chef, Συγγραφέας, Ιστορικός Γαστρονομίας
Ο φιλόσοφος της ελληνικής γεύσης. Μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές, βιβλία και δημόσιο λόγο, έχει εμπνεύσει γενιές να ξαναβρούν την αξιοπρέπεια της απλότητας και της γεύσης.
Αλέξανδρος Μεγαπάνος
Οινολόγος, CEO – Megapanos Winery & Gastronomy Tours
Συνδυάζοντας τεχνική και όραμα, ο Μεγαπάνος προωθεί το ελληνικό κρασί και τον γαστρονομικό τουρισμό μέσα από βιώσιμη παραγωγή και εμπειρίες που ενώνουν τον επισκέπτη με τον παραγωγό. Η φιλοσοφία του: «Το κρασί δεν φτιάχνεται — αποκαλύπτεται».
Το παρόν αφιέρωμα αποτελεί μέρος του τεύχους GRtraveller @ WTM London 2025,
στο πλαίσιο της ερευνητικής θεματικής ενότητας “Flavours”, και φωτίζει τη νέα ταυτότητα της ελληνικής γαστρονομίας μέσα από τη συνεργασία GRtraveller × CoEFTL.
Μια συνάντηση επιστήμης και ψυχής — εκεί όπου η αυθεντικότητα γίνεται αφήγηση,
και η αφήγηση μετατρέπεται σε πολιτιστικό αποτύπωμα της Ελλάδας στον κόσμο.
#GRtraveller #GreeceFullyFelt
